Kulturvøkku 2023
Lars har "bjørnekurs"
Det var full sal på Rindal Eldresenter på "Åpen Dag" under Kulturvøkku. Tradisjonen tru hadde Rindal Pensjonistlag fått tak i ein utflytta rindaling som hovudkåsør, sjøl om han kanskje kan kallast heimflyttar no. Vi fekk også innslag frå enda ein utflytta rindaling, Ivar Bakk, og ikkje minst frå trubaduren Arve Hage Grytbakk med sterke rindalsaner.
Lars Løfaldli har eit langt yrkesliv i Direktoratet for Naturforvaltning og seinare i Miljødirektoratet bak seg. Temaet hans denne dagen var bjørn og laks i Katmai nasjonalpark i Alaska.
Alaska
Han har vore i Alaska fire gonger og har både vandra og padla der aleine og i lag med andre.
Han fortalte at Alaska tidlegare var russisk. Den russiske tsaren var blakk, mellom anna etter Krim-krigen, og inntektene frå pelsfangsten gjekk mot slutten. Det var langt frå St.Petersburg, som var hovudstad da, til Alaska.
USA fekk kjøpe Alaska for 7 millionar dollar i 1867. Handelen vart sterkt kritisert i USA.
- Enn å kjøpe isfjella der oppe, sa dei.
Så kom laksefisket først og salg av hermetisert laks, 1896-99 kom gullrushet i Klondike og frå 1968 har dei pumpa olje.
Alaska vart eigen stat 7.juli 1959 som den 49. og den største delstaten i USA.
Laks og bjørn
Lars Løfaldli fortalte så om besøket sitt i Katmai nasjonalpark, om ulike bjørneslag og laksesortar der borte. Mange trudde nok at grizzlybjørnen var størst, men brunbjørnen slår den.
- Står den på bakføtene, så rekk den til taket her, sa Løfaldli.
Før han kunne dra inn i nasjonalparken, måtte han ta "Bjørnekurs" - lære seg rett og trygg oppførsel overfor bjørn. Avstand er første bud. Vidare må ein unngå ting som luktar, og av drikke må ein halde seg til vatn.
Dei som hadde pengar, kunne leie seg velutstyrt lodge. Lars nøyde seg med telt. Han hadde bestilt plass på verdens mest etterspurte teltplass. Den var fullbooka på kort tid. Rundt teltplassen var det straumgjerde.
På veg til teltplassen møtte han ei binne med to ungar. Da var det best å snu, men der kom det ein hanbjørn! Lars valde å stikke inn i skogen.
Både bjørnen og fiskarane her har samme mål, raudlaksen som går opp i innsjøane for å gyte. Fiskarane blir stressa når dei blir mesta omringa av bjørn ved elvekanten.
Straumen mellom to sjøar er beste fangstplassen for bjørnen. Den lever berre av laks, 30 kg om dagen, og i hi om vinteren!
Løfaldli opplevde bjørn på avstand tilsvarande tvers over møterommet. Da kunne det vere greit å ha eit par korpulende amerikanarar mellom seg og bjørnen.
Gode historier
Ivar Bakk fekk ordet og advarte innleiingsvis at det kunne komme historier som kunne gå ut over matlysta, men stemninga rundt bordet under kaffipausen var på ingen måte dempa. Historiene slo godt an hos publikum. Bakk har hatt mange innslag med minne frå oppveksten i Rindal i årsskrifta til Rindal Heimbygdlag. Han har samla mange av dei i eit eige hefte.
Viseavdeling
Trubaduren Arve Hage Grytbakk kom frå Hovin i Gauldalen og hadde slektningar i salen. På Hovin spelar han ofte med ein annan utflytta rindaling, Lars Landsem, som no er "høttrindaling."
Til eige gitarakkompagnement framførte han mange kjente viser. Han gav visene eit personleg preg, og publikum gav tydeleg tilbakemelding på at han trefte smaken deira. Han oppfordra forsamlinga til å synge med, og det vart tilløp til allsong, i alle fall nynning!
Seniordans
Rindal Seniordans avslutta arrangementet med flott, engasjert oppvisning!
Kven kunne tru at den eigenkoreograferte dansen nedafor er "seniordans!"
.
