Kulturhistorisk vandring

Kjentmenn på turen var Magne Løset og Reidar Løset. Bruk av mikrofon og medbrakt forsterkar gjorde at alle dei 50-60 vandrarane fekk med seg opplysningane og historiene ledarane delte med oss.

Det er spor etter over 20 husmannsplassar under dei 4 Løsetbruka.

Det har vore driftige folk på Løsetgardane. Vi finn kjente Løsetfolk både i Surnadal og lenger ute på Møre, og i Trøndelag.

Lars i Oppistua bygde kraftstasjon med dam i Auntjønna. Da den dammen rauk, buldra flomvatnet nedover mot sentrum og tok i alle fall med seg ei bru. Det var drive med tønneproduksjon der fram til ca 1950. Tønnene vart selde til Kristiansund og bruka til å frakte kleppfiskprodukt ut i verda. Det var tre mann som hadde arbeidet sitt med tønneproduksjonen. Dei kunne produsere 15 tønner for dagen. Denne produksjonen tok brått slutt. Grossisten i Kristiansund la visst på for mykje forteneste slik at dei vart utkonkurrerte. Da satt produsentane att med eit par hundre tønner.

Nestua stod nedafor Oppistua før utskiftinga. Det er stuggulånna derifrå som står på museet, lånna ved Rindal Skimuseum.

Vandringa gjekk vidare forbi Austigard til Svervasslykkja, eller Nerås, som dette nybruket vart kalla. Der vart det matpause. Der fekk vi også høre om plassen Småmyran. Namnet beskriv nok plassen. Det er fortalt at når folka der koka poteter, så fekk ungane poteten og dei vaksne skalet.

Frå plassen Svervasslykkja var det to som drog til Kristiansund. Ein vart brannmeister og ein handelsmann.

Svervatnet ligg like ved Svervasslykkja. For å senke vass-standen i Svervatnet vart det grave ei 100 meter lang og 2,5 meter djup grøft med hakke og spade. - De va fær-i-ti’n!

På Løsethaugen budde Lars Løsethaug som var kyrkjetenar ved Rindal kyrkje i 20 år, til 1965. Der kunne barnebarnet Hege Rasmussen Løseth vise fram vasen Lars fekk som takk for gratistenesta.

- Takk for lang og trufast teneste, frå Rindal Sokneråd, står det på den. Vasen har fast plass i vindauget på Løsethauga.

Vi kom inn på den gamle «almannvegen» til Romundstadbygda. Det passerte vi Austpålangholten. Thomas Løseth frå Fannrem, som vann «The Voice» i 2017, stammar herifrå.

Kjentmann Magne Løset delte mange historier om folk og hendingar, noko som berre kan opplevast ved å møte opp der han opptrer. Medvandrarane denne dagen hadde stor glede av turen. Dei fleste hadde nok aldri gått etter desse vegane. Så får vi vente spent på kvar kulturvandringa blir neste Kultuvøkku.